Apple lộ tài liệu nội bộ, cho phép sửa iPhone không cần thông qua cửa hàng Apple ủy quyền
Hiện tại ở Mỹ, một bộ luật cho phép người sử dụng thiết bị công nghệ có “quyền sửa chữa thiết bị” (right to repair) đã được đệ lên chính quyền 20 bang, và rất có thể nó sẽ được thông qua. Theo điều luật này, các hãng công nghệ sẽ không thể buộc khách hàng của họ phải ra những cửa hàng được ủy quyền để sửa thiết bị với mức giá đắt đỏ nữa. Đương nhiên, Apple không thích điều này một chút nào, vì nó sẽ cho phép người sử dụng các thiết bị của họ, từ iPhone, iPad, MacBook và những sản phẩm khác có thể sửa chữa, thay đổi linh kiện ở bất kỳ cửa hàng nào thay vì phải ra những nơi được Apple ủy quyền.
Cực chẳng đã, Apple cũng phải chuẩn bị một tài liệu có tên “Apple Genuine Parts Repair” vào tháng 04/2018, nghĩa là gần 1 năm trước để đáp ứng yêu cầu của chính quyền các bang có khả năng sẽ thông qua dự thảo luật trao quyền sửa chữa thiết bị công nghệ cho người dân. Cũng theo tài liệu mà trang Motherboard của Vice vừa có được này, Apple đã bắt đầu gửi cho một vài công ty hoạt động trong lĩnh vực sửa chữa thiết bị phần mềm chẩn đoán lỗi, cũng như rất nhiều loại linh kiện khác nhau để phục vụ công việc của họ.
Quan trọng nhất là, Apple không còn giới hạn các công ty độc lập về những thứ được phép và không được phép sửa chữa trên các thiết bị của Apple nữa. Slide của Apple ghi rất cụ thể, rằng các công ty sửa chữa thiết bị có thể “tiếp tục làm công việc của mình, với linh kiện chính hãng của Apple, cùng giải pháp và training từ nhân sự Apple.”
CEO Kyle Wiens của iFixit cho rằng: “Slide này với tôi giống như nền tảng để Apple đáp ứng luật quyền sửa chữa thiết bị. Hiện tại họ mới chỉ cung cấp linh kiện và training cho những chuỗi sửa chữa thiết bị lớn, nhưng rõ ràng rồi sẽ đến lúc tất cả đều sẽ được sửa thiết bị của mình ở bất kỳ đâu cũng được.”
Trong nhiều năm qua, những đại gia công nghệ như LG, Apple, Microsoft hay Samsung đã dần độc quyền hóa quá trình sửa chữa và bảo hành các thiết bị của họ bằng các sử dụng những phần mềm chống người ngoài can thiệp, sử dụng chương trình “authorized repair” chỉ cho phép sửa sản phẩm ở những nơi được ủy quyền, cũng như kiểm soát chặt chẽ lượng linh kiện bán cho các công ty độc lập.
Và dự thảo luật “quyền sửa chữa thiết bị” mới được đưa lên chính quyền 20 bang tại Mỹ trên đây có khả năng sẽ trao lại quyền cho người sử dụng thiết bị khi yêu cầu các nhà sản xuất phải bán linh kiện thay thế và công cụ hỗ trợ cho những cửa hàng sửa chữa độc lập. Ngay cả những công cụ chẩn đoán lỗi của máy và hướng dẫn sửa chữa cũng phải được công khai.
Apple cũng từng nằm trong những tập đoàn đã lobby rất nhiệt tình để chống lại dự thảo luật này tại Mỹ trong vài năm qua, và cũng có được thành công nhất định trong việc này. Thật ra nỗi lo của Apple cũng có một phần lý lẽ, ví dụ như lúc người vận động hành lang của Apple cho rằng nếu thông qua dự thảo luật này, các bang sẽ trở thành “thánh địa” của hacker can thiệp vào các thiết bị công nghệ. Theo họ và nhiều tập đoàn khác trong ngành game, thiết bị không dây, đồ gia dụng và điều hòa nhiệt độ viết trong một bức thư gửi tới các nhà làm luật tại bang Georgia, quyền sửa chữa thiết bị sẽ “đe dọa sự an toàn của người tiêu dùng” và “cản trở sự đổi mới.”
Quay trở lại với slide nội bộ của Apple. Nó không đề cập đến những công ty độc lập mà Apple dự kiến sẽ cung cấp linh kiện và hướng dẫn sửa chữa thiết bị, nhưng trong đó có đoạn “hơn 3.700 nhà cung cấp dịch vụ được Apple ủy quyền”, với 4 hình ảnh của 4 chuỗi sửa chữa thiết bị Mobile Kangaroo (California), AA Mac (Anh), Simply Mac (Salt Lake City, Utah) và Makina Technologies (Dubai, UAE). Cả bốn đơn vị này đều cho biết họ đã được gửi công cụ chẩn đoán thiết bị của Apple trên trang web.
Chương trình sửa chữa thiết bị được nêu trong slide này khác hoàn toàn so với chương trình ủy quyền bảo hành vốn có của Apple. Thông thường khi thiết bị gặp sự cố, anh em sẽ phải đem máy tới những nơi được Apple ủy quyền để sửa chữa. Nếu máy hỏng nặng sẽ phải gửi về Apple để sửa.
Nathan Proctor, người đứng đầu chiến dịch US PIRG kêu gọi quyền sửa chữa thiết bị cho người dùng tại Mỹ cho biết: “Những bên được Apple ủy quyền sửa chữa thiết bị thường chỉ có thể thay màn hình hoặc pin, và chẳng làm được điều gì khác cả. Việc đảo ngược chính sách như vậy là một nước đi đến gần hơn với việc cho phép người dùng có quyền tự do sửa chữa thiết bị của họ, và Apple đã buộc phải thay đổi.”
Slide nội bộ này của Apple về cơ bản là gạt hết tất cả những nỗ lực trước đây của các chuyên gia vận động hành lang đã làm được. Họ từng cho rằng iPhone quá phức tạp để có thể tự sửa chữa, nhưng nội dung slide kể trên đã chứng minh điều ngược lại. Bất kỳ chuyên viên sửa chữa thiết bị công nghệ nào cũng có đủ khả năng để sửa mọi lỗi phát sinh trên các thiết bị của Apple.
Chương trình hỗ trợ các đơn vị sửa chữa độc lập của Apple giống như một cách để hạ bớt sức ép từ cộng đồng người tiêu dùng. Họ có thể lấy chương trình này ra để cho các nhà làm luật tại Mỹ biết rằng họ cũng cho người sử dụng quyền sửa chữa thiết bị tự do, dẫn đến việc dự thảo luật kể trên không còn cần thiết nữa. Và nhờ đó, Apple vẫn có thể kiểm soát được quá trình bảo hành và sửa chữa, nhưng chẳng bị bất kỳ điều luật nào gây ảnh hưởng.